CZY WULKANY ZAGRAŻAJĄ KANAROM?

Wulkany

Hiszpański Narodowy Instytut Geograficzny (IGN) informuje, że od kilku lat wzrasta aktywność sejsmiczna na popularnych, także wśród polskich turystów, Wyspach Kanaryjskich. Dane zebrane przez sejsmologów są niepokojące.

Instytut poinformował, że tylko w marcu 2021 r. na obszarze Wysp Kanaryjskich wystąpiło łącznie 138 trzęsień ziemi o maksymalnej sile 3,3 mbLg, które pojawiło się na głębokości 26 km z epicentrum w oceanie, 200 km na północ od Teneryfy. Dla porównania w 2016 rok odnotowano na wyspach 388 trzęsień ziemi o różnej intensywności. W 2017 roku było ich już 1100. Najgorzej było w 2018 roku, kiedy to pojawiło się 1527 wstrząsów. Najwięcej z nich pojawia się na La Palmie i El Hierro. Najbezpieczniej pod tym względem jest na wyspach: Gran Canaria, La Gomera, Fuerteventura i Lanzarote. Nie lepiej było też rok wcześniej, co pokazuje grafika opublikowana na kanale YouTube.

TENERYFA

Pico del Teide – to najwyższy szczyt wulkaniczny na Wyspach Kanaryjskich oraz w całej Hiszpanii. Sięga do wysokości 3718 m n.p.m. i 7500 metrów od dna oceanu. Góra ma kształt stożka i powstała w miejscu wybuchu wulkanu z produktów jego erupcji. Jest to wulkan czynny, ale ostatnia erupcja wystąpiła w 1909 roku. Teide (Echeyde) pierwsi mieszkańcy Teneryfy Guanczowie uznawali za świętą górę z siedzibą bogów, podobnie jak Olimp był ważny dla starożytnych Greków.

GRAN CANARIA

Na wyspie najbardziej wysuniętej na południe archipelagu nie ma czynnych ani uśpionych wulkanów. Ostatnia aktywność sejsmiczna wystąpiła tu ponad 11 tysięcy lat temu. Wtedy doszło do erupcji wulkanu Bandama i powstała rozległa tzw. kaldera, czyli wielka dziura na szczycie wulkanu, mająca ok. 1 km średnicy i około 200 m głębokości. Wulkany na Gran Canarii znajdują się w górskich partiach regionu Moya: El Montañón Negro i Caldera de Los Pinos.

LA PALMA

Cumbre Vieja to wciąż aktywny, ale do września 2021 roku był to uśpiony wulkaniczny grzbiet, który rozciąga się przez całą wyspę La Palma. Góra dzieli ją na dwie części, w każdej jest inna strefa klimatyczna. Od kilku lat badacze notowali tu częste wstrząsy, nazywane także rojami. Głębokość ognisk systematycznie zmniejszała się w trakcie serii wstrząsów, co oznacza, że magma przemieszczała się w stronę powierzchni. Naukowcy uważają, że seria trzęsień ziemi są raczej czymś normalnym dla aktywnych wulkanów i nie oznacza to, że błyskawicznie dojdzie do erupcji. O aktywności wulkanu świadczy też powiększająca się szczelina w stożku wulkanicznym, która ma średnicę 2 metrów. Zdaniem amerykańskich naukowców erupcja Cumbre Vieja może doprowadzić do osunięcia się skalnego zbocza wulkanu do Atlantyku. To z kolei może spowodować wysokie fale tsunami dochodzące do 1 km i podtopienie znacznych terenów wschodnich wybrzeży Ameryki Północnej i Południowej. Wulkan Cumbre Vieja wybuchał w 1949 roku, a następnie w 1971 roku, niszcząc spore obszary wyspy. Podobnie stało się w 2021 roku.

EL HIERRO

W 2011 r. zanotowano większą aktywność sejsmiczną Volcan de Lomo Negro na El Hierro. Ostatnio wybuch nastąpił w 1973 r. W ostatnim dziesięcioleciu pojawiło się 9 tys. wstrząsów, z czego ponad 50 było odczuwalne dla mieszkańców. Z tego powodu zamknięto wszystkie instytucje publiczne i tunel łączący dwa miasta na wyspie. W ostatnich latach uaktywniał się podmorski wulkan, produkując spore ilości lawy. Ewakuowano 10 tys. mieszkańców La Restinga, ze względu na zagrożenie powstania tsunami. Wulkan jednak uspokoił się. Naukowcy nie wykluczają jednak, że w najbliższym czasie może dojść do erupcji wulkanu. Największy wybuch wulkanu Hierro był 50 tysięcy lat temu i spowodowało to olbrzymie tsunami, które dotarło aż do wybrzeży Ameryki.

LANZAROTE

Wyspa Lanzarote uczyniła z wulkanów jedną z największych atrakcji turystycznych. W restauracji El Diablo, czyli słynnej restauracji wulkanicznej, posiłki są przygotowywane bez prądu i gazu, korzystając jedynie z ciepła wulkanu. Restaurację zbudowano wokół ujścia wulkanu. Nie można było położyć fundamentów pod budynek, dlatego zbudowano go na płytach bazaltowej skały. Zaledwie sześć stóp pod restauracją znajduje się basen lawy o temperaturze dochodzącej do 400 stopni Celsjusza.

Kolejną atrakcją Lanzarote jest Jameos del Aqua, czyli jaskinia, którą rozgrzana lawa przedostawała się do oceanu. Zaprojektował ją znany architekt Manriquez. Pokonując schody trafiamy 10 metrów pod ziemię do wejścia do wulkanicznego tunelu. Na początku i końcu powstały bary. Idąc tunelem dotrzemy do wulkanicznej groty, w której znajduje się basen (z zakazem kąpieli) oraz ogród z egzotycznymi roślinami. Kawałek dalej, w jednej z grot, powstało też audytorium, czyli 600-osobowa sala koncertowa z doskonałą akustyką i jest miejscem do imprez. W pobliżu znajdują się też tarasy widokowe, skąd widać jaskinie Jameos del Aqua oraz pobliski ocean. Przy okazji warto też odwiedzić interaktywne muzeum wulkanów.

Wschodnie Wyspy Kanaryjskie widziane z samolotu