WYSPY KANARYJSKIE: Ta wiadomość z pewnością ucieszy wielu turystów. Na tym rajskim archipelagu jest więcej niż kiedyś ciepłych i słonecznych dni oraz podnosi się średnia temperatura. Z drugiej strony to powód do zmartwień dla mieszkańców i rolników, gdyż klimat z umiarkowanego zmienia się na bardziej suchy, a w niektórych rejonach występuje susza i władze apelują o ograniczanie zużycia wody, gdyż może jej zabraknąć w kranach.
Od wielu lat naukowcy z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Autonomicznego w Barcelonie (UAB) przeprowadzą badania, które ujawniły alarmujący wzrost temperatury zanotowany w Obserwatorium Astronomicznym Roque de Los Muchachos na kanaryjskiej La Palmie. Obiekt uznawany jest jako druga najlepsza lokalizacja na świecie do prowadzenia obserwacji astronomicznych na półkuli północnej (zaraz po obserwatorium na Hawajach). Punkt na La Palmie wyposażony jest w jeden z najlepszych na całym globie teleskop solarny, który umożliwia wykonywanie zdjęć słońca w najwyższej rozdzielczości.
Z badań wynika, że w ciągu ostatnich 20 lat średnia temperatura na Wyspach Kanaryjskich wzrosła średnio o 1,1°C, co jest dwukrotnie większym wzrostem niż przewidywały modele klimatyczne dla tego archipelagu. Niepokojące są także dane z Teneryfy, gdzie średnia temperatura w ostatnich kilku latach podniosła się o ponad 2 stopnie, a na sąsiedniej Gran Canarii o 1,8 stopnia Celsjusza.
Wyniki badań opublikowano niedawno w prestiżowym czasopiśmie Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Markus Gaug i Lluís Font z UAB przeanalizowali wyjątkowy zbiór danych meteorologicznych zebranych przez czujniki zainstalowane w budynku kontrolnym teleskopu Magic. Badano nie tylko temperaturę powietrza, ale także wilgotność, ciśnienie atmosferyczne oraz prędkość i kierunek wiatru.
Analiza danych wykazała, że temperatura wzrastała w tempie 0,55 stopni Celsjusza na dekadę. To dwukrotnie więcej niż przewidywały wcześniejsze modele klimatyczne, ale nawet także więcej niż oczekiwano w prognozach na najbliższe dwie dekady. Dodatkowo zaobserwowano wzrost dziennego zakresu temperatur o 0,13°C na dekadę oraz wzrost sezonowych oscylacji temperatury o 0,29°C na dekadę.
Jednym z najbardziej zaskakujących odkryć wśród badaczy klimatu jest wzrost średniej dziennej wilgotności względnej o 4% na dekadę. Podobne zjawisko zaobserwowano w obserwatorium Mauna Kea na Hawajach, co wiąże się ze spadkiem wilgotności odnotowanym w obserwatoriach kontynentalnych. W opinii naukowców przyczyną może być zwiększone parowanie wody morskiej w Oceanie Atlantyckim, spowodowane globalnym ociepleniem.
Badanie nie wykazało znaczących zmian w częstotliwości występowaniu opadów deszczu czy występowaniu silnych burz, co na Wyspach Kanaryjskich zdarza się i tak niezwykle rzadko. Na południu wysp, gdzie zlokalizowane są największe turystyczne kurorty jest ponad 300 słonecznych dni w roku, a nawet w zimie pojawiają się wysokie temperatury, który nie były tu spotykane od 63 lat. Tak było w styczniu 2024 roku, kiedy Państwowa Agencja Meteorologiczna odnotowała rekordową średnią dobową temperaturę 17,9 stopni Celsjusza. W ciągu dnia pojawiły się nawet temperatury powyżej 25 stopni Celsjusza, co jest anomalią pogodową, jak na tę porę roku (standardowo jest od 19-22 stopni). Również wiosną br. zdarzały się ekstremalnie upalne dni, z temperaturą w kwietniu przekraczającą 42 stopnie Celsjusza.
Niezwykła anomalia temperatury wynosiła w tym roku aż +3,1 stopni. Jest to znacznie powyżej średniej rocznej, co potwierdza wyjątkowy charakter tego zjawiska. Państwowa Agencja Meteorologii (Aemet) podkreśla, że mamy do czynienia z ekstremalnie ciepłym zjawiskiem.
Naukowcy podkreślają konieczność dalszego monitorowania zmian klimatycznych w miejscach takich jak Roque de los Muchachos na La Palamie. Zmiany te mogą mieć istotny wpływ na żywotność i jakość danych gromadzonych przez unikalne obserwatoria zlokalizowane na całym świecie. Badania te są kluczowe dla zrozumienia globalnych zmian klimatycznych i ich wpływu na nasze możliwości obserwacji kosmosu.
