TENERYFA: Przez Półwysep Iberyjski i należące do tego kraju rajskie Wyspy Kanaryjskie przetacza się fala upałów. Temperatury przekraczają w niektórych regionach 40 stopni Celsjusza. Wiele osób szuka ochłody i cienia. Jednak nie każdy wie, że najwyższy szczyt i zarazem wulkan w Hiszpanii – Teide na Teneryfie tworzy spektakularny i unikatowy w skali całego świata cień, którym interesują się nawet naukowcy z NASA.
Park Narodowy Teide wcale nie należy do największych na naszym kontynencie, bo zajmuje zaledwie 189 km2, ale w 2024 roku odwiedziło go prawie 3,5 miliona turystów. Jest to najczęściej zwiedzany park narodowy w Hiszpanii i znajduje się pod tym względem w czołówce w Europie, co świadczy o jego ogromnej popularności wśród wczasowiczów z całego świata. Dla porównania Tatrzański Park Narodowy odwiedziło w 2024 r. nieco ponad 5 mln turystów.
Pico del Teide to szczyt wulkaniczny położony na największej kanaryjskiej wyspie – Teneryfie ma 3718 m n.p.m. i wysokości od dna oceanu około 7500 metrów, jest najwyższym szczytem w Hiszpanii oraz najwyższym szczytem na jakiejkolwiek atlantyckiej wyspie. Jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, co podkreśla jego wyjątkową wartość przyrodniczą i krajobrazową.
Ta góra interesuje naukowców nie tylko ze względu na jej stałą aktywność sejsmiczną i fakt, że jest to nadal czynny wulkan, który w ostatnim czasie daje coraz więcej sygnałów ostrzegawczych, powodując roje i niewielkie trzęsienia ziemi.
Naukowcy z Narodowej Agencje Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej NASA (skrót od National Aeronautics and Space Administration) zauważyli, że o wschodzie i zachodzie słońca (latem na Kanarach wschód jest ok. godz. 7:00, zachód ok. 21:20) na Teneryfie można obserwować wyjątkowe zjawisko. Wulkan Teide rzuca na Ocean Atlantycki spektakularny trójkątny cień, który zachwyca zarówno naukowców od kosmosu, jak i podróżników z całego świata.
NASA opisała to w publikacji “Astronomy Picture of the Day”, jako “najostrzejszy znany piramidalny cień nad morzem”.
Podobne sylwetki tworzą wyższe góry takie jak szczyty Andów (6961 m), czy Kilimandżaro (5895 m n.p.m.) również tworzą podobne sylwetki, ich cienie rozpływają się na płaskowyżach i dolinach. Jednak zdaniem naukowców wulkan na Teneryfie ma natomiast do dyspozycji niezakłócone oceaniczne płótno, które idealnie podkreśla geometryczną doskonałość jego stożka.
Pomiary topograficzne przeprowadzone przez Uniwersytet w La Laguna określają długość cienia na 40-60 kilometrów. To wystarczająca odległość, aby o świcie dotrzeć na sąsiednią wyspę La Gomera, a o zmierzchu omieść oddaloną o niespełna 90 km Gran Canarię. Ten spektakularny cień jest widoczny z kosmosu i równie imponujący z ziemi.
Według naukowców Teide osiąga ten wyjątkowy efekt dzięki trzem połączonym czynnikom. Jego stożkowata i odizolowana sylwetka ma czysty, wyraźny kontur, ze względu na brak konkurencyjnych form terenu pozwala na zachowanie idealnego kształtu cienia.
Drugim kluczowym elementem jest obecność morskiego horyzontu, który działa jak płaski ekran i pozwala trójkątowi wydłużać się bez przeszkód w postaci gór, które mogłyby go przeciąć. No i po tzecie stabilna atmosfera na podzwrotnikowej i umiarkowanej szerokości geograficznej, gdzie wiatry pasatowe redukują zachmurzenie i ograniczają rozpraszanie światła, jeszcze lepiej zaznacza krawędzie półcienia.
Aby zobaczyć ten wyjątkowy trójkątny cień, wystarczy stanąć na dużej wysokości i odwrócić się plecami do Słońca. O świcie półcień rozciąga się w kierunku La Gomery i jest najlepiej widoczny z punktu widokowego Mirador de la Rambleta na Teneryfie, położonego na wysokości 3555 metrów nad poziomem morza.
O zachodzie słońca cień skierowany jest natomiast w stronę Gran Canarii i można go wyraźnie dostrzec ze ścieżki prowadzącej na Pico Viejo lub ze schroniska Refugio de Altavista.
Widoczna długość cienia zmienia się w zależności od przejrzystości powietrza – epizody zamglenia np. spowodowane, pochmurna pogoda lub wysokiej wilgotności skracają cień, podczas gdy czyste niebo pozwala mu się wydłużyć. Z tego powodu naukowcy wykorzystują go jako nieformalny optyczny wskaźnik jakości atmosfery na Wyspach Kanaryjskich.
To zjawisko stanowi także unikalną wizytówkę turystyczną największej kanaryjskiej wyspy i stanowi naturalny spektakl, który łączy w sobie piękno przyrody z precyzją fizyki, tworząc jedną z najczęściej fotografowanych atrakcji na Teneryfie.
Fot. Archiwum Parque Nacional del Teide
